Bijna elke week krijg ik een brief van de staatssecretaris dat er in Noord-Holland nieuwe opvangplekken moeten komen. Vervolgens pakken we de tele­foon en gaan we op zoek naar oplossin­gen. Dat doe ik ook aan de Provinciale Regietafel, die ik vanuit mijn rol als Rijks­orgaan voorzit. Aan deze tafel zitten onder meer wethouders van gemeenten en de 5 veiligheids­regio’s, die verant­woor­delijk zijn voor de crisisnoodopvang. Hoe staan we ervoor? Wat hebben ze nodig? De provincie kan de verantwoor­delijkheid van gemeenten niet over­nemen, dus ik ondersteun en faciliteer vooral. Via de regietafel hebben we bovendien nauw contact met ministe­ries en het COA over onze uitdagingen. In 2023 is de Provinciale Regietafel Noord-Holland 8 keer bij elkaar geweest.

Brief schrijven Asielopvang is een ingewikkelde opgave. Zo hebben we naast de reguliere asiel­instroom te maken met noodopvang van Oekraïense vluchtelingen en de opvang van alleenstaande minderjarige vluchtelingen (amv’ers). Daarnaast zijn gemeen­ten volgens de Woningwet ver­plicht om voldoende woningen beschik­baar te stellen voor mensen met een verblijfsvergun­ning (statushouders). Noord-Holland loopt daarin behoorlijk achter. Dat baart mij zorgen. Het lukt ons gewoon niet om statushouders op tijd aan een huis te helpen. Als provincie houden wij interbestuurlijk toezicht op deze wettelijke taak van gemeenten. Dat gebeurt volgens een zogenoemde interven­tie­ladder. Het begint met het schrijven van een brief en een gesprekje, maar in het uiterste geval volgt er inplaatsstelling. Dan neemt de provincie de huisvestingstaak over op kosten van de gemeente.

De opvang gaat in Nederland volgens een verdelingssys­te­matiek. De provin­cies met de meeste inwoners moeten de meeste asielzoekers opvangen. De meeste gemeenten doen daarin hun best, maar helaas trekken een paar gemeenten hun handen ervan af. Ze zijn ook niet wettelijk verplicht om mensen op te vangen.

Menswaardige opvang Ik ga regelmatig op werkbezoek bij opvanglocaties. Afgelopen jaar was ik onder meer in de gemeente Dijk en Waard en in Amsterdam. Ik heb enorm veel respect voor de mensen die daar werken en wonen. In mijn werkkamer staat een schilderij dat ik eerder in Zaanstad kreeg van een Syrische kunstenaar. Hij ver­trok uit zijn thuisland met het beeld op dat schilderij. Grauw en troosteloos. In Nederland ging hij langzaam weer schilderen met kleur, als symbool voor zijn nieuw gevonden geluk. Dat maakte veel indruk op mij. Ik ben maar een pion in een groot spel, maar dit verhaal helpt dat ik mijn bescheiden rol blijf pakken. Asielopvang gaat altijd om mensen. Ook achter dat schilderij zit een mens die alles heeft moeten achterlaten. Aan ons de taak om ze een menswaardige opvang te bieden.