Rijkstaken en provincietaken
Als commissaris van de Koning ben ik ook Rijksorgaan. In deze rol adviseer ik onder meer bij het benoemen, herbenoemen, waarnemen en ontslaan van burgemeesters. In 2025 zijn in Noord-Holland 2 nieuwe burgemeesters beëdigd, 4 waarnemend burgemeesters benoemd en 7 burgemeesters herbenoemd. Ook namen 5 burgemeesters afscheid. Verder adviseerde ik over 529 aanvragen voor een Koninklijke onderscheiding. In 2025 werden 1 Predicaat Koninklijk, 7 Predicaten Hofleverancier en 14 Koninklijke Erepenningen toegekend en uitgereikt in onze provincie.
Een nieuwe burgemeester, hoe werkt dat? Als er een nieuwe burgemeester nodig is, begint een zoektocht van ongeveer 9 maanden. Die start bij de gemeenteraad. De raad maakt een profielschets: een lijst met eigenschappen en kwaliteiten die hij belangrijk vindt. Vaak vraagt de gemeenteraad ook inwoners en organisaties om hun mening, bijvoorbeeld via een enquête. In een speciale vergadering overhandigt de raad de profielschets aan mij. Ik stel dan vragen om goed te begrijpen wie de gemeente zoekt. Zo weet ik of het bijvoorbeeld gaat om iemand die mensen verbindt, veel contact met inwoners heeft, of juist bestuurlijke ervaring meebrengt. Daarna stuur ik de profielschets naar de minister van Binnenlandse Zaken. Het officiële benoemingsproces kan dan beginnen. Kandidaten kunnen vervolgens solliciteren. Ik nodig een aantal van hen uit voor een gesprek. Op basis van de profielschets, het verslag van de vergadering en de gesprekken maak ik een selectie die ik bespreek met de vertrouwenscommissie. Samen met de vertrouwenscommissie wordt vastgesteld met welke kandidaten deze commissie gesprekken voert. Na 2 gespreksrondes komt de commissie met een aanbeveling aan de gemeenteraad die vervolgens de naam van de nieuwe burgemeester bekend maakt. De voorgedragen kandidaat is pas burgemeester nadat ik deze persoon officieel heb beëdigd. In 2025 was ik bij 3 profielschetsvergaderingen aanwezig. Vanwege de gemeenteraadsverkiezingen in 2026 starten we nieuwe procedures pas weer na de verkiezingen.
Jaarlijkse burgemeestersbijeenkomst In 2025 organiseerde de provincie weer een jaarlijkse bijeenkomst voor alle burgemeesters van Noord-Holland. Dit keer spraken we over hoe je als burgemeester omgaat met maatschappelijke onrust. We deelden ervaringen, bespraken het belang van moreel leiderschap en hoe je escalatie kunt voorkomen. Daarnaast organiseerde mijn kabinet op 12 september 2025 een oriëntatiebijeenkomst voor geïnteresseerden in het burgemeestersambt. Zo hebben we meer maatwerk geboden in de oriënterende fase. Er waren 26 deelnemers aanwezig.
Paviljoenlunches De provincie organiseerde ook 2 paviljoenlunches. Hierin gingen we met een kleine groep burgemeesters en inhoudelijke experts dieper in op onderwerpen die belangrijk zijn voor het werk van de burgemeesters. De eerste lunchbijeenkomst ging over maatschappelijke weerbaarheid: hoe beschermen we onze samenleving tegen dreiging en ontwrichting? De tweede draaide om het gezag en de onafhankelijkheid van de burgemeester, die door verdeeldheid steeds meer onder druk staat. Aan tafel bij de eerste Paviljoenlunch zaten de burgemeesters uit de 5 veiligheidsregio’s in Noord-Holland en experts van het Ministerie van Defensie, NCTV en TNO. Bij de tweede bijeenkomst zaten 4 burgemeesters van grote en kleine gemeenten in Noord-Holland en experts van de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) en de Tilburg University aan tafel.
Voorzitter PS en GS Als commissaris ben ik voorzitter van Provinciale Staten (PS). Zij zijn het parlement van de provincie en vertegenwoordigen haar bevolking. Eens in de 4 jaar kiezen Noord-Hollanders de 55 leden van Provinciale Staten. De Statenleden van alle provincies kiezen de leden van de Eerste Kamer. Als commissaris ben ik ook voorzitter en lid van Gedeputeerde Staten (GS), het dagelijks bestuur van de provincie.
Besluiten en activiteiten PS In 2025 namen Provinciale Staten besluiten over onder meer het Actieplan Geluid, het Waterstofprogramma en netcongestie. Ook werd €72 miljoen vrijgemaakt voor maatregelen in het landelijk gebied. Naast hun kerntaken toonden Statenleden ook grote betrokkenheid bij de situatie in Gaza en de veiligheid van vrouwen op straat. Hanneke Groenteman verzorgde in 2025 de Willem Arondéuslezing. Daarin werd aandacht gevraagd voor tolerantie en vrijheid. Net als in voorgaande jaren was er veel aandacht voor jongeren. Statenleden spraken met MBO-studenten in het kader van ‘Baas van Noord-Holland’ en met scholieren tijdens ‘Op weg naar het Lagerhuis’.