Gebouwd erfgoed
Transformatie van een chocoladefabriek naar woningen in Bussum. (foto: Ted Jansen)
Passende bestemming voor erfgoedgebouwen Investeringen in erfgoed kunnen een sterke bijdrage leveren aan gebiedsontwikkelingen en aan de maatschappelijke rol van erfgoed. In de voormalige Artillerie-Inrichtingen op het Hembrugterrein in Zaanstad vinden we bijvoorbeeld zowel creatieve industrie als nieuwe woonfuncties.
Veel industrieel erfgoed in Noord-Holland heeft de afgelopen jaren een passende nieuwe bestemming gekregen. De resultaten zien we bijvoorbeeld langs het Noordzeekanaal, het Spaarne en de Zaan. Voor enkele gebouwen die nog leeg staan, biedt de provincie waar mogelijk financiële steun voor nieuwe functies. Met religieus en agrarisch erfgoed gaat het minder goed. Bijna de helft van de kerken zal op den duur niet meer dienst doen als gebedshuis. Door schaalvergroting komt bijna een op de drie boerderijen leeg te staan, waaronder ook veel stolpboerderijen. Leegstand is slecht voor de leefbaarheid. Ook sloop vermindert de kwaliteit van de omgeving.
Na restauratie en verduurzaming van een stolpboerderij in Heerhugowaard is de centrale huiskamer van de zorgboerderij geplaatst in ‘het vierkant’.
(foto: Anne Reitsma, collectie Provinciale Atlas)
Huidige gebruikers willen hun kerk vaak niet kwijt, maar willen die wel anders gebruiken. Het gaat dan om een passende tweede bestemming. De kerk blijft deel van de gemeenschap en wordt door de gebruikers geëxploiteerd. De provincie ondersteunt kansrijke projecten met de inzet van de Loods Herbestemming. Ook verwachten we dat kerkgebouwen steeds vaker een woonfunctie krijgen. Dan blijven ze behouden voor het stads- of dorpsbeeld. Een passende en rendabele bestemming voor een monument vinden is soms lastig, vooral in Noord-Holland Noord. De provincie hanteert het uitgangspunt ‘lening waar het kan, subsidie waar het moet’. Met maatwerk willen we goed aansluiten op specifieke projecten. We zien verduurzaming als de motor om erfgoed te benutten en daardoor in stand te houden. Gebouwen waar maatregelen zijn getroffen voor energiebesparing of energieopwekking, kunnen op termijn beter worden geëxploiteerd. Bij herbestemming zet de provincie in op:
- Ontwikkelen van kennis en netwerk voor herbestemming en leegstand.
- Stimuleren van het duurzaam gebruik van erfgoed door middel van energiebesparende en/of energieopwekkende voorzieningen.
Huidige gebruikers willen hun kerk vaak niet kwijt, maar willen die wel anders gebruiken. Het gaat dan om een passende tweede bestemming. De kerk blijft deel van de gemeenschap en wordt door de gebruikers geëxploiteerd. De provincie ondersteunt kansrijke projecten met de inzet van de Loods Herbestemming. Ook verwachten we dat kerkgebouwen steeds vaker een woonfunctie krijgen. Dan blijven ze behouden voor het stads- of dorpsbeeld. Een passende en rendabele bestemming voor een monument vinden is soms lastig, vooral in Noord-Holland Noord. De provincie hanteert het uitgangspunt ‘lening waar het kan, subsidie waar het moet’. Met maatwerk willen we goed aansluiten op specifieke projecten. We zien verduurzaming als de motor om erfgoed te benutten en daardoor in stand te houden. Gebouwen waar maatregelen zijn getroffen voor energiebesparing of energieopwekking, kunnen op termijn beter worden geëxploiteerd. Bij herbestemming zet de provincie in op:
- Ontwikkelen van kennis en netwerk voor herbestemming en leegstand.
- Stimuleren van het duurzaam gebruik van erfgoed door middel van energiebesparende en/of energieopwekkende voorzieningen.
Impressie van een ‘landschapstalk’ over de transitie van het Nederlandse landschap en de rol van erfgoed hierin.
(foto: Jaap Kroon)
Kennisdelen
Loods Herbestemming De Loods Herbestemming speelt een belangrijke rol bij het duurzaam gebruik van monumenten. Namens de provincie begeleidt de loods eigenaren bij de planvormingsfase bij kansrijke projecten. De loods houdt zich vooral bezig met religieus en agrarisch erfgoed. De loods brengt partijen met elkaar in contact en denkt mee over betaalbare, duurzame benutting van monumenten. Daarnaast signaleert de loods kansen voor duurzame gebiedsgerichte ontwikkelingen en energietransitie. De loods werkt samen met de Loods Herbestemming van de gemeente Amsterdam en het Steunpunt Monumenten en Archeologie, en met de provinciale duurzaamheidscoaches.
Impressie van een ‘landschapstalk’ over de transitie van het Nederlandse landschap en de rol van erfgoed hierin. (foto: Jaap Kroon)
Kennisdelen
Loods Herbestemming De Loods Herbestemming speelt een belangrijke rol bij het duurzaam gebruik van monumenten. Namens de provincie begeleidt de loods eigenaren bij de planvormingsfase bij kansrijke projecten. De loods houdt zich vooral bezig met religieus en agrarisch erfgoed. De loods brengt partijen met elkaar in contact en denkt mee over betaalbare, duurzame benutting van monumenten. Daarnaast signaleert de loods kansen voor duurzame gebiedsgerichte ontwikkelingen en energietransitie. De loods werkt samen met de Loods Herbestemming van de gemeente Amsterdam en het Steunpunt Monumenten en Archeologie, en met de provinciale duurzaamheidscoaches.
Bij restauratie van deze stolp in Burgerbrug is vooral ‘het vierkant’ nog zichtbaar.
(foto: Heleen Peters, collectie Provinciale Atlas)
Restauratie en verduurzaming
Restauratie Noord-Holland heeft 30.000 monumenten die door het Rijk, de provincie en de gemeenten worden beschermd. De eigenaren van 5500 rijksmonumenten die niet als woonhuis zijn gebouwd, en de eigenaren van 500 provinciale monumenten, vormen onze doelgroep. Van de monumenten verkeert 83% in goede of redelijke staat. De provincie wil dit percentage in de komende vier jaar verhogen naar 85%. De restauratiebehoefte komt daarmee op 15% in 2025. Er is € 5 miljoen per jaar beschikbaar voor de rijksmonumenten. We financieren vooral de restauratie van niet-woonhuismonumenten in de steden, met name in Amsterdam. Ook voor de provinciale monumenten is er budget voor restauratie en onderhoud beschikbaar. Door de coronapandemie zijn de bouwkosten gestegen en wordt investeren in restauratie en verduurzaming lastiger. Voor restauratieopgaven van meer dan € 10 miljoen zoeken we met het Rijk naar een gezamenlijke oplossing.
Bij restauratie van deze stolp in Burgerbrug is vooral ‘het vierkant’ nog zichtbaar.
(foto: Heleen Peters, collectie Provinciale Atlas)
Restauratie en verduurzaming
Restauratie Noord-Holland heeft 30.000 monumenten die door het Rijk, de provincie en de gemeenten worden beschermd. De eigenaren van 5500 rijksmonumenten die niet als woonhuis zijn gebouwd, en de eigenaren van 500 provinciale monumenten, vormen onze doelgroep. Van de monumenten verkeert 83% in goede of redelijke staat. De provincie wil dit percentage in de komende vier jaar verhogen naar 85%. De restauratiebehoefte komt daarmee op 15% in 2025. Er is € 5 miljoen per jaar beschikbaar voor de rijksmonumenten. We financieren vooral de restauratie van niet-woonhuismonumenten in de steden, met name in Amsterdam. Ook voor de provinciale monumenten is er budget voor restauratie en onderhoud beschikbaar. Door de coronapandemie zijn de bouwkosten gestegen en wordt investeren in restauratie en verduurzaming lastiger. Voor restauratieopgaven van meer dan € 10 miljoen zoeken we met het Rijk naar een gezamenlijke oplossing.