75 jaar vrijheid
In 2020 stonden we ondanks de beperkende coronamaatregelen op verschillende manieren stil bij de viering en herdenking van 75 jaar vrijheid.
WO II in 50 foto’s was een indrukwekkend project. Op uitnodiging van het NIOD ging de provincie samen met het Noord-Hollands archief en diverse musea, zoals het Verzetsmuseum Amsterdam, op zoek naar de 50 meest indrukwekkende foto’s, gemaakt in Noord-Holland tijdens de Tweede Wereldoorlog. Historische verenigingen en inwoners reageerden op de oproep en stuurden hun foto’s op. Uit de inzendingen kwamen pareltjes naar boven zoals unieke kleurenfoto’s van de bevrijding in Purmerend. En een oud-fotograaf doneerde zijn gehele archief met beelden van de bevrijding van Haarlem.
Op 15 januari 2020 kwamen 500 inwoners naar ons provinciehuis om onder leiding van Dieuwertje Blok uit alle inzendingen een keuze te maken. Diverse schoolklassen, leden van historische verenigingen, en ouderen uit verzorgingstehuizen kwamen bijeen om te luisteren naar de verhalen achter de foto’s. Het was een indrukwekkende dag waarop jong en oud in gesprek ging over vrijheid.
De gekozen 50 foto’s zijn verwerkt in een pop-uptentoonstelling en reizen door de provincie. Het Noord-Hollands archief zorgt er in opdracht van de provincie voor dat de pop-uptentoonstelling te zien is in bibliotheken, archieven en lokale instellingen. Speciaal voor het lustrumjaar was er in 2020 ook subsidie beschikbaar voor lokale initiatieven. Zo kreeg het project ‘Vogels van Verzet’ van Compaen Zaanstad een bijdrage. Zij verzorgden een sociaal maatschappelijk kunstproject met vmbo-scholieren op het Hembrugterrein.
In de nacht van 4 op 5 mei bracht Dieuwertje Blok het vrijheidsvuur vanuit Wageningen naar Haarlem. In de Haarlemmerhout stak ik het vuur aan, met het Paviljoen Welgelegen op de achtergrond rood-wit-blauw uitgelicht. Een prachtig gezicht! Ook zijn er in de aanloop naar 5 mei opnames geweest van 3FM en gaf op het bordes van het Paviljoen onder anderen Roxeanne Hazes een (digitaal) optreden. Ook heeft de provincie aandacht besteed aan ’75 jaar Verenigde Naties’. In samenwerking met het Nationaal Comité 4 en 5 mei stond in oktober 2020 een aantal weken een pop-uptentoonstelling op het Stationsplein in Haarlem. Deze pop-up bestond uit verhalen over medemenselijkheid en vrede.
‘De gesprekken met verschillende mensen – jong en oud – over vrijheid vond ik heel inspirerend.’
In 2020 sponsorden we ook de viering van 100 jaar Hannie Schaft. Vice-premier Ollongren gaf tijdens dit lustrumjaar haar lezing voor een nagenoeg lege kerk, maar voor volle huiskamers. Omlijst door muziek werd de geboorte van Hannie Schaft 100 jaar geleden gevierd. Enkele sprekers blikten terug op persoonlijke elementen uit haar leven en haar drijfveren. Ook gingen zij in op de betekenis en relevantie van Hannie Schaft anno nu. Ook ik mocht in de kerk spreken.
Bijzonder was ook de presentatie van een herdenkingskrant over gedurende de Tweede Wereldoorlog opgerichte verzetsbladen, begin september 2020 in Amsterdam.
De huidige hoofdredacteuren van de landelijke uitgaven Vrij Nederland, Het Parool, en Trouw waren daarbij aanwezig, evenals de oud-hoofdredacteur van het niet meer bestaande De Waarheid.
Bij al die verschillende gelegenheden gedurende het afgelopen jaar vond ik de gesprekken met verschillende mensen – jong en oud – over vrijheid heel inspirerend.