Strategie
Om de ambities te realiseren en de opgaven aan te pakken, zetten we in onze strategie de bestemming centraal. De uitdagingen doen zich voor in de verschillende (deel)gebieden in Noord-Holland. Aangezien er veel partijen betrokken zijn bij recreatie en toerisme, is regie nodig om de uitdagingen gezamenlijk aan te pakken. Regie op basis van analyse, samenwerking en een gezamenlijke visie noemen we bestemmingsmanagement. Investeren in een verdere ontwikkeling van toeristisch-recreatief aanbod op basis van analyse, samenwerking en een gezamenlijke visie noemen we bestemmingsontwikkeling. Om ervoor te zorgen dat de inzet op bestemmingsmanagement en –ontwikkeling zo effectief mogelijk is, moeten we ook inzetten op het creëren van de juiste voorwaarden.
De bestemming centraal
Recreanten en toeristen laten zich niet leiden door gemeentegrenzen. Daarom is het schaalniveau van de bestemming of de uitdaging leidend. De genoemde uitdagingen overstijgen het schaalniveau van gemeenten. En de uitgangssituatie van recreatie en toerisme, en belangrijkste kansen en opgaven, verschillen per gebied. Daarom is een aanpak op gebiedsniveau nodig. Berokken partijen uit de regio’s hebben de provincie gevraagd om hierin mede de regie te nemen. Dit betekent dat de provincie actief is op het schaalniveau waar de uitdaging zich voordoet; bijvoorbeeld de Noordzeekust, een recreatieschap, de Oostelijke Vechtplassen, de Metropoolregio Amsterdam of Noord-Holland Noord8. Daarnaast kan de provincie ook bijdragen aan een goede samenhang tussen de verschillende gebiedsgerichte aanpakken.
Samen pakken we dit op
Als provincie pakken we samen met betrokken partijen de regie op bestemmingsmanagement. We gaan aan de slag met de toeristisch-recreatieve bestemming Noord-Holland en de (deel)bestemmingen en gebieden daarbinnen. Voor wat betreft bestemmingsontwikkeling zet de provincie in op het realiseren van koppelkansen.
De bestemming centraal
Voor het gezamenlijke proces van bestemmingsmanagement moet een proces worden ingericht en zijn analyses op basis van feiten en cijfers en gezamenlijke visievorming cruciaal. Op basis daarvan kunnen we samen de kaders en voorwaarden voor een duurzame toeristisch-recreatieve ontwikkeling bepalen. Door te werken op het niveau van de verschillende bestemmingen en gebieden binnen de provincie, vergroten we de toegevoegde waarde van recreatie en toerisme voor onze hele provincie.
Uitgangspunten zijn:
- De balans van de toeristisch-recreatieve druk en draagkracht van een gebied of samenleving staat centraal;
- Bij ontwikkeling van aanbod wordt de vraag van recreanten en toeristen als uitgangspunt genomen. Dit aanbod moet in voldoende mate beschikbaar, bereikbaar, betaalbaar, beleefbaar en bekend zijn en rekening houden met het bedienen van verschillende doelgroepen;
- Toeristisch-recreatieve ontwikkeling benut en versterkt het DNA van een gebied en maakt het beter beleefbaar.
8Waar mogelijk sluiten we aan bij gangbare regio-indelingen en (bestuurlijke)samenwerkingen. Daarbij merken we op dat het vooral relevant is om te kijken naar gebieden die een toeristisch-recreatieve eenheid/bestemming vormen en niet zo zeer naar bestuurlijke regio’s.
Data en analyse als basis voor gezamenlijke aanpak
De gezamenlijke gebiedsgerichte aanpak start met een analyse van druk en draagkracht en wordt vertaald naar een gezamenlijke (ontwikkel)strategie voor recreatie en toerisme per gebied of regio. Door te sturen op bezoekersstromen, de ontwikkeling van het toeristisch-recreatieve aanbod en het creëren van de juiste voorwaarden, zetten we in op gebieden en bestemmingen die voorzien in de behoeften van inwoners én gasten. In de aanpak voor management of ontwikkeling van een bestemming wordt ingegaan op:
- de doelen waaraan recreatie en toerisme een bijdrage moeten leveren;
- de gebiedsspecifieke recreatief-toeristische behoeften en opgaven (in hoofdstuk 3 hebben we hiervoor een aantal denkrichtingen meegegeven);
- de doelgroepen die het gebied wil bedienen;
- een uitwerking van de juiste voorwaarden (o.a. op het gebied van bereikbaarheid en mobiliteit, duurzaam en toekomstgericht ondernemen en behoud van de ruimtelijke kwaliteit);
- een strategie of actieplan voor het realiseren daarvan, door onder meer aanbod- en productontwikkeling, zonering van natuur en recreatie en inspelen op mogelijke koppelkansen.
Sommige gebieden hebben op dit moment al een eigen visie of ontwikkelstrategie. We kijken samen met hen hoe we elkaar kunnen versterken en wat eventueel aanvullend nodig is.
Bestemmingsmanagement
De basis van de strategie wordt gevormd door bestemmingsmanagement. Management zien we als de ‘software kant’ van de strategie: we zorgen er gezamenlijk voor dat de basis voor de uitvoering op orde is. Met instrumenten voor analyse van druk en draagkracht, data en informatie wordt de vorming van regionale of gebiedsgerichte toeristisch-recreatieve ontwikkelstrategieën ondersteund. Daarnaast zetten we samen met andere partijen in op het verder ontwikkelen van de informatiebasis, instrumenten en vaardigheden voor het managen van bezoekersstromen en het aanbod op bestemmingen. We zorgen ervoor dat deze informatie goed ontsloten wordt. En we zetten ons in voor het maken van goede afspraken en het opzetten van structurele samenwerkingen en netwerken op het juiste schaalniveau.
Hierbij is van belang dat:
- Recreanten te sturen zijn, maar tot op zekere hoogte, omdat ze deels vaste gedragspatronen hebben. Toeristen zijn mogelijk beter te sturen, omdat zij hun reis online voorbereiden, recreanten in de lokale omgeving raadplegen wellicht minder vaak dergelijke bronnen. Tegelijkertijd zien we mogelijkheden om recreanten te informeren over (de diversiteit van) recreatiemogelijkheden en hen te stimuleren te genieten met respect voor natuur, cultuur en omgeving.
- Informatie en communicatie via de juiste kanalen sleutelfactoren zijn in het (bij)sturen van bezoekersstromen, ook na corona. In coronatijd bleek het voor bezoekers en aanbieders van belang om te weten waar het al druk is en op welke plekken nog capaciteit is. Het verkrijgen van de juiste data is daarvoor essentieel.
- Ingezet wordt op het beïnvloeden van gedrag aan de voorkant, oftewel vóórdat recreanten of toeristen hun reis of activiteit ondernemen. Eenmaal op locatie zijn zij minder snel te verleiden om toch ergens anders naartoe te gaan.
Bestemmingsontwikkeling
De Provincie heeft op het gebied van bestemmingsontwikkeling een beperkte rol. De inzet van de provincie richt zich op het realiseren van koppelkansen voor recreatie en toerisme (gecombineerd met bijvoorbeeld cultuur, natuur, wateropgaven of woningbouw). Het realiseren van nieuw en aanvullend aanbod voor recreanten en toeristen wordt gekarakteriseerd als bestemmingsontwikkeling, dit is een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om de vitaliteit van verblijfaccommodaties, de beleefbaarheid van landschap of erfgoed of verbindingen tussen bezienswaardigheden. Omdat het toeristisch-recreatieve product samengesteld is, richt bestemmingsontwikkeling zich op alle facetten van de toeristisch-recreatieve ervaring, van verblijf, vervoer, omgeving, bezienswaardigheden en dingen om te doen. Wij kijken daarbij primair naar de mogelijkheden om recreatie en toerisme te koppelen aan andere (ruimtelijke) opgaven.
Extra recreatievoorzieningen gekoppeld aan versterking van de Markermeerdijken
Een goed voorbeeld van een project waarbij koppelkansen voor recreatie en toerisme goed worden benut, is de versterking van de Markermeerdijken. De Markermeerdijken tussen Hoorn en Amsterdam beschermen 1,2 miljoen Noord-Hollanders tegen overstromingen. Uit een keuring is gebleken dat grote delen van de dijken niet voldoen aan de huidige veiligheidsnormen tegen overstromingen. Daarom worden deze dijken versterkt. Gekoppeld aan de dijkversterking investeert de provincie in extra voorzieningen rond de dijk, zoals wandel- en fietspaden, stranden en ankerplaatsen. In totaal heeft de provincie € 20 miljoen gereserveerd voor extra voorzieningen voor recreatie, toerisme, natuur en cultuurhistorie, gekoppeld aan de versterking van de Markermeerdijken. De Markermeerkust en het achterland krijgen hiermee een extra impuls en profiteren zo ook economisch van de kansen die en veilige dijk biedt. Samen met het hoogheemraadschap, gemeenten, recreatieschap, natuurorganisaties en ondernemers is bepaald welke projecten voor financiering in aanmerking komen.
Nationale Parken Nieuwe Stijl: ecologie en economie gaan hand in hand
De afgelopen jaren ontwikkelen de nationale parken zich steeds meer richting grotere samenhangende gebieden waarbinnen zowel natuur-, woon- als landbouwkernen liggen en waarmee inwoners, maatschappelijke instellingen en ondernemers zich verbonden voelen. Eén van de doelstellingen van het Programma ‘naar Nationale Parken Nieuwe Stijl’ is dat de parken bijdragen aan de sociaaleconomische ontwikkeling van de regio waarin zij zich bevinden. Ecologie en economie gaan hier hand in hand. Recreatie-inclusieve natuur en natuurinclusieve recreatie worden daarbij steeds meer de norm. Vanuit het Rijk is extra geld beschikbaar gesteld om te werken aan parken met een sterkere gebiedsidentiteit en een hoge beleefbaarheid, dat wordt aangevuld met cofinanciering uit de regio. De beide Noord-Hollandse Nationale Parken hebben een voorstel gemaakt voor uitvoeringsprojecten in hun gebied.
Voorwaarden
Om goed te kunnen sturen op bezoekersstromen en de ontwikkeling van bestemmingen, is het belangrijk om hiervoor de juiste voorwaarden te creëren.